پەیکەری پێشمەرگە لە کەرکوک

راپۆرت 09:50 - 07/02/2019

پێشمەرگە دەگەڕێتەوە کەرکوک؟

+ -

(سبەی):

جموجوڵەکانی داعش لە دەوروبەری کەرکوک و خورماتو و خانەقین و موسڵ، پرسی گەڕانەوەی هێزی پێشمەرگەی بۆ ئەو ناوچانە وروژاندوەتەوە، بەرپرسانی پێشمەرگەش تەنها باس لە هەماهەنگی دەکەن نەک رێککەوتن لەوبارەیەوە.

پێشمەرگە: رێککەوتن نییە هەماهەنگییە

سەرەڕای ئەوەی حکومەتی عێراق لە کۆتایی ساڵی (2017) کۆتایی هاتنی داعشی لەسەر خاکی وڵاتەکەی راگەیاند، بەڵام ئەو گروپە دەستیان بە جموجوڵ کردوەتەوە لەناوچە کوردستانییە کێشە لەسەرەکان، بەتایبەت بەهۆی ئەو ناوچانەی کە بۆشایی ئەمنی و سەربازی لێ دروست بوە لە نێوان پێشمەرگە و سوپای عێراق، شەوانە دەچنە سەر گوندەکانی خانەقین و نزیک خورماتو و باشوری کەرکوک خەڵک دەکوژن و دەڕفێنن، تاوانی جۆراوجۆر ئەنجامدەدەن.

فەریق جەبار یاوەر مەندە، ئەمنیداری گشتی وەزارەتی پێشمەرگە رەتی کردەوە؛ کە پڕۆژەیەکی ئەمەریکی یان عێراقی هەبێت، یان رێککەوتنی فەرمی هەبێت بۆ گەڕانەوەی هێزی پێشمەرگە بۆ ناوچە جێناکۆکەکان و ئاماژەی بەوەکرد؛ بەهۆی پەرەسەندنی تیرۆر لەناوچەکانی دیالە و کەرکوک و سەڵاحەدین و رۆژهەڵات و رۆژئاوای موسڵ و نەبونی هەماهەنگی لەدوای روداوەکانی کۆتایی ساڵی (2017) و دورخستنەوەی پێشمەرگە لەو ناوچانە لەلایەن حکومەتی عێراقەوە، بۆشایی سەربازی و ئەمنی دروست بوە لەو ناوچانە و سوپای عێراق نەیتوانیوە بیانپارێزێت.

وتیشی :" بەڵام تێگەیشتنی هاوبەش دروست بوە بۆ ئەوەی کۆنتڕۆڵی ئەمنیەتی ئەو ناوچانە بکرێت، هێزی پێشمەرگە و سوپای عێراق و هەماهەنگی و ئۆپەراسیۆن و کاری سەربازی هاوبەشیان هەبێت بۆ پارێزگاری لە ئەمنیەتی ئەو ناوچانە".

هەماهەنگی پێشمەرگە و سوپا

لەکاتێکدا رۆژی چواری ئەم مانگە، وەفدێکی پلە باڵای وەزارەتی بەرگری عێراق بە سەرۆکایەتی جێگری سه‌رۆك ئه‌ركان بۆ ئۆپه‌راسیۆنه‌كان لەگەڵ وەزارەتی پێشمەرگە کۆبونەوە بەمەبەستی ئاسایی كردنه‌وه‌ی په‌یوه‌ندییه‌كانی نێوان هه‌ردولا ز گۆڕانكارییه‌ ئه‌منییه‌كان بەتایبەتی بارودۆخی ناوچه‌ كوردستانیه‌كانی ده‌ره‌وه‌ی ئیداره‌ی هه‌رێم و بڕیاریشه‌ له‌هه‌فته‌ی داهاتودا لیژنه‌ فه‌رعییه‌كانی هه‌ردو وەزارەت ده‌ست به‌ئه‌نجامدانی كارو كۆبوونه‌وه‌كانیان بكه‌ن‌.

فەریق جەبار یاوەر لەوبارەیەوە ئاشکرای کردوە؛ گه‌ڕانه‌وه‌ی هێزی پێشمه‌رگه‌ بۆ كه‌ركوك له‌ئێستادا دیارنییه ‌و بڵاوبونه‌وه‌ی ئەو هەواڵەش هیچ بنه‌ماییه‌كی راستی نییه‌ و هیچ جۆره‌ رێکكه‌وتنێك له ‌نێوان وه‌زاره‌تی پێشمه‌رگه ‌و هیچ لایه‌نێك نه‌كراوه‌، بەڵام لێكتێگه‌یشتنێكی هاوبه‌ش ‌ له‌لایه‌ن وه‌زاره‌تی پێشمه‌رگه‌ و وه‌زاره‌تی به‌رگری عێراق هه‌یه بۆ رێگه‌گرتن و روبه‌ڕوبونه‌وه‌ی جموجۆڵ و كاری تیرۆریستانی داعش، كه هێڵی بڵاوبونه‌وه‌ی هێزه‌كانی پێشمه‌رگه ‌و سوپای عێراق له‌ناوچه‌كانی دیاله ‌و سەڵاحه‌دین و كه‌ركوك و مه‌خمور و موسڵ دان.

لەلایەکی دیکەوە چەند سەرچاوەیەکی هەواڵ بڵاویان کردەوە؛ بە فەرمانی عادل عەبدولمەهدی لیژنەیەکی باڵا لە وەزارەتی بەرگری پێکھێنراوە دەسەڵاتی گفتوگۆ و رێککەوتنی پێدراوە لەگەڵ وەزارەتی پێشمەرگە بۆ دامەزراندنی ناوەندێکی ھەماھەنگی و دروستکردنی ھێزی ھاوبەش و ئەنجامدانی ئۆپەراسیۆنی هاوبەش.

ئۆپەراسیۆنی سوپا بەبێ پێشمەرگە

لەگەڵ بڵاوبونەوەی دەنگۆی گەڕانەوەی پێشمەرگە بۆ ناوچە جێناکۆکەکان، دوێنێ چوارشەممە، پڕۆسەیەکی سەربازیی بەرفروانی سوپای عێراق لەناوچەکانی نێوان پارێزگای نەینەوا و سەڵاحەدین دەستیپێکرد بۆ پاککردنەوەی ئەو ناوچانە لە پاشماوەکانی داعش، کە لە ماوەی رابردودا مەترسییان لەسەر ئەو ناوچانە دروست کردبو.

هاوکات، چەند راپۆرتێکی هەواڵگریی ئاشکرایان کردوە؛ لەگەڵ قەتیسکرد و گەمارۆدانی چەکدارانی داعش لە روبەرێکی بچوکی پارێزگای دێرەزور و سەر سنورەکانی عێراق، چەندین شانەی نوستوی داعش لە سنوری ئەو دو وڵاتە و بەتایبەتی ناوچە دورە دەست و بیابانەکان سەرقاڵی خۆ رێکخستنەوەن رەنگە لە داهاتودا ببنە مەترسی.

گەڕانەوە بۆ کەرکوک

رۆژنامە (العرب) چاپی لەندەن بڵاوی کردوەتەوە، وەرگرتنەوەی ئەو ناوچانەی کە بە (جێناکوک) ناسراون و پێشتر پێشمەرگە لە دەستی داعش پاراستویەتی بەشێکی زۆریشی بە خوێنی خۆی وەرگرتوەتەوە، خەون و کاری لە پێشینەی کوردە، بۆ ئەوەش هەمو هەوڵێک دەدات و لە رێگەی ئەمەریکییەکانەوە کار بۆ گەڕانەوەی پێشمەرگە دەکات بۆ ئەو ناوچانە، کە لەدوای ریفراندۆمەکەی مانگی ئەیلولی ساڵی (2017) لەدەستیداون.

فەرماندەیەکی پێشمەرگە بە رۆژنامەکەی راگەیاندوە: لە دوای هێرشەکانی داعش بۆ عێراق، پێشمەرگە داعشی لە مەخمور و شەنگال و باشوری کەرکوک تێکشکاند، ئێستاش ئامادەی هەمو هەمانگییەکە لەگەڵ حکومەتی عێراق و هاوپەیمانی نێودەوڵەتی بۆ پاراستنی ئەو ناوچانە کە زۆرینەیان کوردن و لەبەردەم مەترسیدان.

پنتاگۆن: مەترسی گەڕانەوەی داعش هەیە

لە نوێترین راپۆرتیدا، وەزارەتی بەرگری ئەمەریکا هۆشداریی داوە لەوەی مەترسی دوبارە سەرهەڵدانەوە و گەڕانەوەی داعش هەیە بۆ ئەو ناوچانەی کە پێشتر کۆنتڕۆڵی کردبون و رەنگە لەماوەی شەش مانگی داهاتودا بە شێنەیی دەست بە رێکخستن و جموجوڵی چەکداریی بکەنەوە.

هاوکات ئاژانسی بلۆمبێرگ بڵاوی کردەوە؛ داعش ئامادەکاریی دەکات بۆ دوبارە سەرهەڵدانەوە و جموجۆڵی چەکداریی، بەتایبەتی لەناوچەکانی سەر سنوری عێراق و سوریا لەوێشەوە بۆ ناوچەکانی دیکەی ئەنبار و موسڵ.

هاوپەیمانی نێودەوڵەتی پلانی نوێ دادەڕێژێت

لە كۆبونه‌وه‌ی‌ هاوپه‌یمانی‌ نێوده‌وڵه‌تی‌ شه‌ڕی‌ دژ به ‌داعش، کە دوێنێ چوارشەممە (6/2/2019) له‌ واشنتۆن دەستی پێکرد، مایك پۆمپیۆی‌ وه‌زیری‌ ده‌ره‌وه‌ی‌ ئه‌مه‌ریكا رایگەیاند: هێزه‌ عێراقییه‌كان سه‌ركه‌وتنی‌ به‌رچاویان به‌رامبه‌ر به‌ داعش به‌ده‌ستهێناوه‌، به‌ڵام داعش هێشتا بونی‌ هه‌یه‌ له‌ عێراق و پێویسته‌ به‌ ته‌واوه‌تی‌ له‌ناو ببرێت.

وتیشی :"تائێستا داعش هه‌ڕه‌شه‌یه‌ بۆ سه‌ر ئاسایشی‌ جیهان، كشانه‌وه‌ی‌ ئه‌مه‌ریكا له‌ سوریا به‌مانای‌ كۆتایی هاتنی‌ شه‌ڕی‌ دژ به‌ داعش نایه‌ت و دوای‌ كشانه‌وه‌ی‌ ئه‌مه‌ریكاش له‌ سوریا، به‌رده‌وام ده‌بن له‌ شه‌ڕی‌ دژبه‌ داعش.

هاوكات محەمەد عەلی حەکیم وه‌زیری‌ ده‌ره‌وه‌ی‌ عێراق رایگه‌یاند: خوازیارن هاوپه‌یمانی‌ نێوده‌وڵه‌تی‌ دژی‌ داعش به‌رده‌وام بێت له‌ هاوكاریكردنیان.
 
ئامانج له‌ كۆبونه‌وه‌ی‌ هاوپه‌یمانی‌ نێوده‌وڵه‌تی‌ شه‌ڕی‌ دژبه‌ داعش بۆ گفتوگۆكردنه‌ له‌باره‌ی‌ هه‌نگاوه‌كانی‌ داهاتوی‌ ئیداره‌ی‌ تره‌مپ بۆ لێدانی‌ گورزی‌ كوشنده‌ له‌ داعش و هه‌روه‌ها بۆ گفتوگۆكردن له‌باره‌ی‌ كۆتاییهێنان به‌ ده‌ستوه‌ردانه‌كانی‌ ئێران له‌ رۆژهه‌ڵاتی‌ ناوه‌ڕاست.

له‌و كۆبونه‌وه‌یه‌دا كه‌ له‌ وه‌زاره‌تی‌ ده‌ره‌وه‌ی‌ ئه‌مه‌ریكا به‌ڕێوه‌ده‌چێت، سه‌ركرده‌ی‌ (75) ده‌وڵه‌ت و هه‌روه‌ها (4) رێكخراوی‌ نێوده‌وڵه‌تی‌ به‌شدارن و هه‌نگاوه‌كانی‌ داهاتوی‌ هاوپه‌یمانێتییه‌كه‌ له‌ شه‌ڕی‌ دژ به‌ داعش گفتوگۆی‌ له‌باره‌وه‌ ده‌كرێت.

هاوپه‌یمانی‌ نێوده‌وڵه‌تی‌ دژی‌ داعش له‌ (79) ئه‌ندام پێكدێت و له‌ ساڵی‌ (2014) پێكهێنرا به‌ئامانجی‌ روبه‌ڕوبونه‌وه‌ و شكستهێنان به‌ داعش. 

نەیارەکانی ترەمپی لە پشتن

رۆژنامەی (العرب) کە بارەگای سەرەکییە لە لەندەنە، بڵاوی بونەوەی ئەو جۆرە راپۆرت و دەنگۆیانە، بە کاری دامەزراوە دەزگا هەواڵگرییەکان دەزانێت کە دژی سیاسەتەکانی ترەمپن، بە تایبەتی دوای بڕیارەکەی بۆ کشانەوەی هێزەکانی ئەمەریکا لە سوریا و دەیانەوێت ئەمەریکا بونێکی سەربازیی زیاتری هەبێت لە عێراق و سوریا و ناوچەکە، لە پێناو روبەڕوبونەوەی هەیمەنی ئێران کە خەریکە ناوچەکە بە تەواوەتی کۆنتڕۆڵ دەکات و ئەمەریکای لێدەکاتە دەرەوە، لە کاتێکدا هاوپەیمانی نێودەوڵەتی دژی داعش بە سەرۆکایەتی ئەمەریکا رۆڵی سەرەکی هەبوە لە لێسەندنەوەی روبەرێکی بەرفراوانی خاکی ئەو وڵاتە لەدەستی داعش و خەریکە ئێران بەرهەمەکەی دەچنێتەوە.